Bash Script Nasıl Kullanılır?

Bu kılavuzda Kabuk Programlama’ya (Shell Scripting) giriş yapacağız. Öğrenmeyi hedeflediğimiz temel başlıklar ise şu şekilde:

• Linux, Mac veya WSL üzerinde, nasıl dosya oluşturup script yazabilirsiniz?
• Nasıl Kabuk (Shell) üzerinde çalıştırılabilir yapabilirsiniz?
• Kullanıcıdan alınan değişkeni nasıl kullanabilirsiniz?
• Kullanıcı girdi vermediğinde nasıl hazırladığınız hata mesajını bastırabilirsiniz veya varsayılan bir girdi kullanabilirsiniz?

Şimdi konsola geçip deneyerek öğrenelim…

Dosya Oluşturma

İlk yapmamız gereken şey bir dosya oluşturmak. Bunun için vi metin düzenleme editörünü kullanacağız.

vi myscript

Vi Editörde yazı yazmak için i tuşuna basarak insert moduna geçiyoruz. Bu moddan çıkmak içinse esc tuşuna basabiliriz. Sonrasında kaydetmek ve çıkmak için ise :wq yazabiliriz.

Editör açıldığında, script’in ilk satırına “shebang” koymalısınız, shebang #! ile ifade edilir. Sonrasına ise yazdığımız komutları nereden alacağını belirtiriz. Birkaç örnek vermek gerekirse:

#!/bin/bash
#!/usr/bin/perl
#!/usr/bin/python

Bununla ne tarz bir script yazdığımızı belirtmiş oluyoruz.

Test Etme

Basit bir terminale yazdırma denemesi yapalım:

#!/bin/bash
echo "Merhaba!"

Sonrasında oluşturduğumuz dosyayı çalıştırılabilir (executable) hale getirmeliyiz. Bunun için dosyanın izinlerini değiştirmeliyiz. Bunu chmod komutu ile yapacağız.

chmod +x myscript

Devamında dosyanın içerisinde olduğu dizinde olduğumuz için aşağıdaki şekilde script’i çalıştırabiliriz;

./myscript

Her şeyi doğru yaptığımızda Merhaba! çıktısını almamız gerekir ve bu script’imizin çalıştığı anlamına gelir. Yay!

Değişken Ekleme

Tekrar script dosyamızı düzenlemeye geçelim ve değişken aldığımız bir alan ekleyelim. Birine merhaba demek istediğimizi varsayalım ve adını değişken olarak alalım;

#!/bin/bash
ISIM=${1?Error: isim girilmedi}
echo "Merhaba! $ISIM"

Soru işareti koyarak eğer bir değişken verilmezse konsola ne yazdıracağını belirtiyoruz.

Nasıl kullanacağımızı ve farklı senaryolarda nasıl çalışacağını görelim;

./myscript Engin

Script’in sonuna eklediğimiz ilk kelimeyi ilk değişken olarak aldı. Bu şekilde birden fazla değişken de alabiliriz:

#!/bin/bash
ISIM=${1?Error: isim girilmedi}
ISIM2=${2:-Kubilay}
echo "Merhaba! $ISIM ve $ISIM2"

İkinci değişkenimizde ? ile eğer bir değişken girilmediğinde ne yazdırması gerektiğini vermek yerine :- ile varsayılan değişken verelim.

Yine verdiğimiz değişkenlere göre script’imizin çıktılarına bakalım;

./myscript Engin

Bu yaptıklarımız size temel seviyede bash script yazmanız için iyi bir başlangıç olmuştur. Bir hata bastırmak ve eğer kullanıcı bir değişken vermezse varsayılan bir değer kullanmayı öğrendiğiniz komutlarla kullanarak birbirinden farklı script’ler yazabilirsiniz.

Aklınıza takılan veya merak ettiğiniz şeyleri aşağıya yorum olarak yazabilirsiniz.

This format includes the metadata section at the top, followed by the content structured with appropriate headings and code blocks.

The image name `bash-script-nasil-kullanilir` is derived from the title, as per your previous instructions.

If you have any further requests or need additional modifications, feel free to ask!